Bölgemizin, nadide bitkilerinden, doğal ortamda yetişen, maddi değeri yüksek olan ORCHİDACEAE Familyasına dahil olan SALEP bitkisinin tarım koşullarında yetiştirilmesi için Ege Tarım Araştırma Enstitüsü, 3 yıllık bir proje hazırlayarak çalışmalarına başlamış bulunmaktadır.

 

Bölgemizin iklim koşullan ve toprak yapısı, bilinen ve bilinmeyen özelliklerinden dolayı SALEP bitkisi doğal olarak yetişmekte ve bazı şahıslar tarafından toplanarak ve işlenerek, yumru ve toz halinde satılmaktadır.

 

Satıcılar, alıcılar ve kullanıcılar söz konusu bu bitkinin kıymetini çok iyi bilmekteler. Ülkemizde yetişen Orchis, Ophrys, Platanthera, Serapias vs. gibi türlerin toprak altında bulunan iki yumrusundan iri ve sert olanı toplanır. Yıkanan yumrular ya ipe dizildikten sonra ya da kevgirle koyup, içinde kaynar su, süt ayranı veya kaynar süt olan kazanlara daldırılır ve bir müddet bekletilir. Bu işlem yumruyu filizlenmesin diye öldürmek için yapılır. Sonra güneşe serilen yumrular kurutulur ve kuruyunca taş gibi sert olur. Öğütülen yumrular, un haline getirildikten sonra, süt ile kaynatılarak Salep adını verdiğimiz sıcak içecek hazırlanır. Kış günlerinde zevkle içtiğimiz bu içecek göğüs yumuşatıcı özelliğe sahiptir. Yazın ise salep, dondurmanın terkibine girer. Ege ve Kastamonu yörelerinde yetişen salep bitkisinin yaklaşık 10 yıldır ihracatı yasaktır.

 

Benim yaptığım araştırmalarda da Salep Bitkisi, Ülkemizde, belirli bir fay hattı üzerinde ve bir çizgi gibi uzanan küçük bölgesel bant, şerit gibi alanlarda ve de bölgemizde çok küçük bir hat üzerinde yetişmektedir. Toplayıcılar, salep bitkisinin yetiştiği yerleri ve bölgeleri çok iyi bilmektedirler. Bir bilen, kolay kolay diğerine yerini genellikle söylememektedirler.

 

Bu ve benzeri bitkilerin, doğal ortamda yetişip de, tarım ortamında yetişmemesinin bilinen ve bilinmeyen birçok sebepleri bulunmaktadır.

 

Ege Tarım Araştırma Enstitüsünün çalışmalarını takip etmek, sonuç alındığında bölgemizde tatbik etmek gerekmektedir. Bu gün için hayal gibi gelen bu konu, başarıldığında ve bölgemizde uygulandığında, bölgemizin geçim kaynağı olabilir.

 

Bölgemizin ekolojik yapısını tanımak, flora envanterini çıkartmak, tıbbi ve aromatik bitkilerimizi öğrenmek, araştırmalarda bulunmak, bu konuda ilgili Kamu kurum ve kuruluşlarının, bölgemizde yapılması gereken araştırmaları yapması ile bölge ekonomisi kalkınacaktır.

Değerlerimizi öğrenelim, bilelim, değerlendirelim...

 

En azından tükettiğimiz kadar üretelim... Üretim, iş demek, aş demek, para demek, refah demek, sıhhat ve mutluluk demektir. Vergi demektir...

Saygılarımla,

 

Hikmet SİVRİ

Anasayfa